Udar jest zespołem objawów związanych z nagłym wystąpieniem zaburzenia czynności mózgu. Powstaje w wyniku zmniejszonego dopływu krwi do mózgu wywołanego przez zmniejszenie lub zamknięcie przepływu krwi w tętnicy. Układając dietę dla osoby po przebytym udarze, musimy przede wszystkim zwrócić uwagę na ograniczenie składników, które mogą podwyższać ciśnienie krwi oraz powodować postępowanie miażdżycy, która może powodować wystąpienie udaru.
Ilość energii dostarczana organizmowi podczas diety powinna być dostosowana indywidualnie do potrzeb każdej osoby „zdrowej czy chorej” i do jej dziennego zapotrzebowania energetycznego. Zarówno osoba o zmniejszonej aktywności, jak i osoba z otyłością, po przebytym udarze, powinna przyjmować mniejszą porcję energii, czyli około 1000-1500 kcal: w pierwszym przypadku, żeby nie doprowadzić do nadwagi, natomiast w drugim, aby zmniejszyć wagę.
Ważną rzeczą w diecie jest zmniejszenie ilości soli podczas przygotowywania posiłków oraz ograniczenie produktów zawierających jej dużą ilość. Zalecana ilość dziennego spożycia soli wynosi 3g, czyli pół płaskiej łyżeczki. Przygotowując posiłek, nie wolno go dosalać, gdyż można przekroczyć dzienną dawkę. Przy szykowaniu posiłku dobrze jest sól zastąpić mieszanką ziół, np. bazylią, majerankiem. Najwięcej soli zawierają: wędliny podrobowe, kiełbasy, sery żółte, ryby solone, produkty wędzone.
Przygotowując jadłospis na dzień, osoby po udarze powinny wykluczyć z niego około 30% tłuszczu, co wpływa na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, dlatego z jadłospisu zniknąć powinny produkty wieprzowe, wołowe, karczek, tłuste wędliny oraz gęsi. Pocieszające jest to, że można jeść drób, cielęcinę oraz indyka. Z produktów mlecznych stosować powinny te o obniżonej zawartości tłuszczu. Przygotowując posiłek, zrezygnujmy ze smażenia i duszenia z dodatkiem tłuszczu.
Dieta udarowa powinna być bogata w witaminy C, E i beta-karoten, chronią one organizm przed tworzeniem się w tętnicach blaszek miażdżycowych, co może wpływać na występowanie kolejnego udaru. Źródłami witaminy C są: truskawki, czarna porzeczka, pomidory, papryka, natka pietruszki i brokuły. Witaminę E znajdziemy w olejach roślinnych, margarynach, orzechach, pełnoziarnistych chlebach, awokado i brzoskwiniach. Beta-karoten zawierają marchew, sałata, szpinak, morele i brzoskwinie. Powinno się je spożywać zarówno w trakcie posiłków, jak i między posiłkami.
Ostatnie badania ukazują znaczną rolę magnezu w funkcjonowaniu układu sercowo-naczyniowego, ponoć obniża on ciśnienie krwi. Dlatego ważne jest też jego dodanie do codziennego jadłospisu. Magnez jest składnikiem pełnoziarnistych produktów zbożowych, zielonych warzyw i orzechów.
Każda dieta powinna być dopasowana indywidualnie do potrzeb każdej osoby, do jej zdrowia, kondycji fizycznej i przede wszystkim skonsultowana z lekarzem bądź dietetykiem. Jadłospis powinien składać się z pięciu posiłków: śniadania, drugiego śniadania, obiadu, podwieczorku i kolacji.
Mam nadzieję, że informacje zawarte w powyższym tekście zostaną przez Państwa wykorzystane i wpłyną na poprawę Państwa samopoczucia i stanu zdrowia.
Artykuł opracował Michał Wojciechowski (fizjoterapeuta) na podstawie materiałów zawartych w artykule pani mgr. Magdaleny Markiewicz-Wujec oraz dr. n. med. Małgorzaty Kozłowskiej-Wojciechowskiej z Instytutu Żywności i Żywienia.
