Osoby z niepełnosprawnościami mają prawo do ubiegania się o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy, wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Należy jednak mieć na uwadze, że samo legitymowanie się orzeczeniem o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności nie będzie wystarczające do uzyskania świadczenia.
Aby otrzymać niniejszą rentę, należy posiadać orzeczenie o niezdolności do pracy oraz wymagany (odpowiedni do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy) okres składkowy i nieskładkowy. Warunkiem jest również, by niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
Co istotne, posiadanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, nawet znacznym, nie jest równoważne z niezdolnością do pracy. Oceny niezdolności do pracy i jej stopnia dokonuje lekarz orzecznik ZUS na podstawie badania oraz dokumentacji medycznej. Od jego orzeczenia przysługuje możliwość odwołania do komisji lekarskiej ZUS.
Stwierdzona niezdolność do pracy może być całkowita, w przypadku utraty zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, bądź częściowa, jeżeli dana osoba utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. W zależności, czy lekarz orzecznik zakwalifikuje niezdolność jako trwałą, czy czasową, uprawnionemu przysługuje renta stała, bądź okresowa.
Okresy składkowe i nieskładkowe, które mają wpływ na przyznanie prawa do renty, można w skrócie określić jako okresy aktywności zawodowej albo jej braku. Okresami składkowymi, są m.in. okresy ubezpieczenia, wynikające np. z pracy na podstawie umowy o pracę, a nieskładkowymi, np. okresy pobierania wynagrodzenia chorobowego. Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, wynosi od 1 roku jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, do 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat (z tym, że wymagany 5-cio letni okres musi przypadać w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub dniem powstania niezdolności do pracy).
Należy pamiętać, że od udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych, jak również m.in. od wysokości zarobków wskazanych do obliczenia podstawy renty, czy stopnia orzeczonej niezdolności do pracy, zależy wysokość przyznanej renty. Przy tym jeżeli podstawy wymiaru renty nie można ustalić, przyznana będzie renta w kwocie najniższego świadczenia. Od 1 marca 2013 r. najniższa gwarantowana renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 831,15 zł, a z tytułu częściowej niezdolności do pracy 637,92 zł.
Wniosek o przyznanie renty osoba uprawniona powinna złożyć w jednostce ZUS właściwej ze względu na swoje miejsce zamieszkania. Decyzja powinna zostać wydana w terminie 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie. Przysługuje od niej odwołanie do Sądu Pracy.
Osoby z niepełnosprawnościami, które nie spełniają warunków przyznania świadczeń rentowych z ZUS, mogą korzystać z innych form wsparcia, takich jak m.in. zasiłek pielęgnacyjny, świadczenia pielęgnacyjne czy dodatek do zasiłku rodzinnego.
Autor: Mecenas Ernest Ciechowicz
www.duzeodszkodowania.com
