Oświadczenie Fundacji Avalon w sprawie wypowiedzi Posłanki Iwony Hartwich

Z zaskoczeniem i niedowierzaniem przyjęliśmy wypowiedź Pani Posłanki Iwony Hartwich w Radiu Zet, w której wspomniała, że ciężko jest porównać pracę osoby z niepełnosprawnością do pracy wykonywanej przez osoby pełnosprawne i wskazała, że praca ta stanowi co najwyżej formę uspołeczniania OzN. Jako organizacja prowadzona przez osobę z niepełnosprawnością, zatrudniająca OzN i działająca od kilkunastu lat na rzecz ich wsparcia i zmiany ich postrzegania przez polskie społeczeństwo, pragniemy wyrazić nasz sprzeciw wobec głoszenia i stawiania takich tez. Wierzymy i wiemy, że osoba z niepełnosprawnością może być aktywna w każdej sferze życia, także tej zawodowej.

Praca dla osób z niepełnosprawnościami, podobnie jak dla każdego człowieka, to źródło utrzymania, niezależności, możliwości rozwoju osobistego, realizacji swoich umiejętności, ambicji, a także marzeń. To oczywiście także miejsce nawiązywania kontaktów i relacji międzyludzkich. Praca jednak jest pracą, a dla osób z niepełnosprawnościami to sposób na zdobycie środków na normalne, aktywne życie oraz na realizację swojej roli w społeczeństwie.

Od posłanki – osoby, która swoimi słowami reprezentuje wyborców w sposób szczególny – wymaga się, by używała języka inkluzywnego, w żaden sposób niewykluczającego. Nie należy zatem generalizować i swoimi wypowiedziami krzywdzić ludzi, którzy wkładają bardzo dużo pracy każdego dnia, by być samodzielnymi. Od posłanki, która uważa się za reprezentanta OzN, wymaga się, by w swoich wypowiedziach pamiętała o wszystkich OzN.

Osoby z niepełnosprawnościami nie powinny być traktowane inaczej niż inni pracownicy, a celowość oraz wartość ich pracy nie mogą być umniejszane czy postrzegane przez pryzmat niepełnosprawności. Organizacje pozarządowe, samorzecznicy i liczne środowiska aktywistyczne z nierównym traktowaniem OzN na rynku pracy i w innych wymiarach konsekwentnie walczą od lat. Osoby sprawujące władzę w państwie oraz reprezentujące obywateli nie powinny wygłaszać tego typu osądów, dających umocowanie nierównościom, dyskryminacji na rynku pracy czy w kontekście postrzegania OzN przez społeczeństwo. Zwłaszcza Pani jako posłance i osobie, która twierdzi, że działa w interesie OzN, takie niesprawiedliwe, krzywdzące i upupiające stwierdzenia nie przystoją i są bardzo niebezpieczne.

Od lat jako Fundacja Avalon działamy na rzecz osób z niepełnosprawnościami, by były postrzegane na równi z innymi, by nie były postrzegane przez kontekst niepełnosprawności. Udowadniamy, pokazując prawdziwe przykłady osób z niepełnosprawnościami (podopiecznych, pracowników naszej Fundacji czy sojuszników), że osoba doświadczająca niepełnosprawności może realizować się w każdej płaszczyźnie życia: społecznej, rodzinnej, partnerskiej, sportowej czy zawodowej. Każdego dnia w pracy naszej Fundacji wspieramy OzN poprzez nasze działania i projekty, by mogły godnie, podmiotowo i na równi z osobami pełnosprawnymi realizować siebie i swoje plany życiowe.

W naszej organizacji pracują także osoby o różnym stopniu niepełnosprawności, na różnych stanowiskach. Tworzymy środowisko otwarte i dostępne, acz wymagające. W procesach rekrutacyjnych stawiamy na doświadczenie, eksperckość, wiedzę, rozwinięte kompetencje społeczne i szacunek dla wartości, które są dla nas ważne. Uważamy, że takie podejście powinni mieć wszyscy pracodawcy w Polsce, nie tylko organizacje pozarządowe działające na rzecz OzN. Tego typu wypowiedzi są niebezpieczne szczególnie w kontekście i tak niskiego odsetka pracujących OzN. Pracodawcy, słysząc takie słowa, mogą mieć jeszcze mniejszą motywację do zatrudniania i tworzenia przyjaznych i dostosowanych miejsc pracy.

Jednocześnie chcielibyśmy przypomnieć Pani Posłance koncepcję trzech miejsc życia Raya Oldenburga. Te trzy miejsca to dom rodzinny, praca i sfera publiczna, w której odbywa się owo „uspołecznianie”, o którym Pani wspomniała. Tam możemy odpocząć, realizować swoje zainteresowania, tam też spotykamy przyjaciół, podróżujemy, poznajemy siebie nawzajem. To trzecie miejsce jest przestrzenią, która daje nam oddech i siłę napędową do realizowania siebie w pozostałych dwóch.

Bardzo często osoby z niepełnosprawnościami ograniczane są do miejsca pierwszego – domu rodzinnego, odbierając prawo do pełnego uczestniczenia w pozostałych. Rolą państwa jest dążenie, by otworzyć im drzwi do dwóch kolejnych. Do tego potrzebne są zrozumienie potrzeb i postawa wspierająca, budująca system, w którym dostępna będzie asystencja osobista, zlikwidowana zostanie pułapka rentowa, wspierane będzie zatrudnianie OzN w zgodzie z ich potencjałem indywidualnym i w którym walczy się z krzywdzącymi stereotypami.

Mamy nadzieję, że swoją pracę poświęci Pani działaniu na rzecz osób z niepełnosprawnościami w taki sposób, by mogły mieć bezpieczny i wspierający dom rodzinny, pracę dostosowaną do ich możliwości i dającą godne i sprawiedliwe wynagrodzenie oraz dostępną trzecią sferę, w której swobodnie będą mogły się uspołeczniać z korzyścią własną i nas wszystkich.

Z wyrazami szacunku,
Fundacja Avalon