Usługi opiekuńcze z Ośrodków Pomocy Społecznej

Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej „Art. 51. 1. Osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia”[1]. Korzystanie z usług pomocy społecznej jest prawem, z którego nie powinien bać się skorzystać każdy obywatel w trudnej sytuacji. Instytucje państwowe takie jak Ośrodki Pomocy Społecznej powstały, żeby wspierać każdego potrzebującego. Jedną z możliwości – rodzajem świadczenia z pomocy społecznej – jest pomoc usługowa. Mylnym jest twierdzenie, iż pomoc społeczna jest skierowana tylko do osób starszych. Osoby z niepełnosprawnościami czy samotne również mogą zgłosić się do OPS o wsparcie nawet w sprawach związanych z codziennym funkcjonowaniem, np. w systematycznym załatwianiu spraw urzędowych czy wyjściu po zakupy. Należy pamiętać, że po pomoc trzeba zgłaszać się do ośrodka właściwego ze względu na miejsce zamieszkania (nie zameldowania).

Komu przysługuje pomoc usługowa?

Świadczenia usługowe mogą zostać przydzielone na wniosek samego przyszłego Beneficjenta, jego przedstawiciela ustawowego lub na podstawie anonimowego zgłoszenia, na które później musi zostać wyrażona zgoda Beneficjenta lub Reprezentanta. W wyjątkowych sytuacjach pomoc może zostać udzielona z urzędu, bez zgody Beneficjenta czy Opiekuna, gdy sytuacja zagraża życiu, a Beneficjent potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Pomoc usługowa przysługuje osobom samotnym, które z powodu wieku, chorób lub innych przyczyn wymagają pomocy osób trzecich. Po weryfikacji sytuacji rodzinnej pomoc usługowa może zostać przydzielona także osobie, której rodzina nie może lub nie jest w stanie zapewnić niezbędnej opieki.

Na czym polega pomoc usługowa?

Pomoc usługową możemy podzielić na:

• Usługi opiekuńcze – czyli pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych (np. robienie zakupów, przygotowywanie posiłków, a w razie konieczności karmienie chorego, wspólne wyjścia z Podopiecznym do lekarza oraz celem załatwienia spraw urzędowych), ale także pomoc w nawiązaniu kontaktów z otoczeniem. Co ważne, w ramach tych usług nie mieszczą się generalne porządki domowe, na które konieczne jest wydanie dodatkowej decyzji o wymiarze godzin niezbędnych do ich wykonania, podpartej celowym wywiadem środowiskowym.
• Specjalistyczne usługi opiekuńcze – mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. W ramach tych usług, zgodnie z zaleceniami lekarza, Opiekun/ka może mierzyć temperaturę, podawać leki drogą doustną, doodbytniczą, wziewną (inhalacje), zakraplanie, stosowanie kompresów. Warto tu zaznaczyć, że Ośrodek Pomocy Społecznej nie podpisuje usług z NFZ, pielęgniarki są kierowane do Podopiecznych z najbliższej przychodni.

Czy za usługi opiekuńcze trzeba płacić?

Odpłatność za usługi opiekuńcze uzależniona jest od:

• Dochodów Beneficjenta i jego rodziny, co ustalane jest w trakcie pierwszego wywiadu środowiskowego.
• Ilości i częstotliwości przyznanych Beneficjentowi godzin. Wymiar godzinowy zawsze może ulec zmniejszeniu lub zwiększeniu.
• Wysokości stawki godzinowej za dany rodzaj usług. Zazwyczaj jest to stawka ustalona przez prywatne zewnętrzne firmy, które wykonują usługi na zlecenie Ośrodków.

Podczas wywiadu środowiskowego pracownik socjalny zapoznaje się z listą wydatków, ale też i dochodów przyszłego Beneficjenta. Natomiast na podstawie informacji z Ośrodka Pomocy Społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania rodziny Podopiecznego ustalane jest, czy są oni w stanie pomóc przyszłemu Podopiecznemu. Jeżeli rodzina nie jest w stanie pomóc Beneficjentowi usługowo oraz finansowo, OPS ma obowiązek zapewnić potrzebującemu należytą opiekę.

Autorka: Magdalena Penda

[1] Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Dz. U. 2004 Nr 64 poz. 593