Dzieci z niepełnosprawnościami – jakie świadczenia przysługują rodzicom i opiekunom?

Rodzicom i opiekunom dzieci z niepełnosprawnościami przysługuje pomoc finansowa ze strony państwa. Niestety większość z nich czuje się zagubiona i nie wie, o jakie świadczenia może się ubiegać. Dla wszystkich, którzy nie odnajdują się w gąszczu przepisów prawnych, w jednym miejscu zebraliśmy najważniejsze elementy wsparcia oraz wskazówki, jak uzyskać każde z nich.

Świadczenia na dziecko z niepełnosprawnością – lista i zasady ubiegania się

Zasiłek pielęgnacyjny

Kwota zasiłku pielęgnacyjnego to 215,84 zł i przysługuje on:

• dziecku z niepełnosprawnością;
• osobie z niepełnosprawnością w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osobie z niepełnosprawnością w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia;
• osobie powyżej 75 roku życia.

Zasiłki pielęgnacyjne są przyznawane i wypłacane przez ośrodek pomocy społecznej, podległy wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Przyznawany jest w kwocie 620 zł miesięcznie. Otrzymują go osoby, które nie mogą pracować, ponieważ opiekują się niepełnosprawnym dzieckiem, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 764 zł netto.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:

• nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
• rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej

w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce Państwa zamieszkania (albo w ośrodku pomocy społecznej lub w innej jednostce organizacyjnej gminy, jeżeli to właśnie im przekazana została realizacja świadczeń rodzinnych w danej gminie).

Świadczenie pielęgnacyjne 

Przyznawane jest dla rodzica dziecka z niepełnosprawnością, który musiał zrezygnować z pracy, aby sprawować opiekę nad dzieckiem w wysokości 2458 zł (od 1 stycznia 2023). 

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

• matce albo ojcu,
• opiekunowi faktycznemu dziecka,
• osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,
• innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Ważnie zmiany od stycznia 2024. Opiekunowie dzieci do 18 roku życia będą mogli podjąć zatrudnienie bez limitów.

Szczegóły tutaj: https://cowzdrowiu.pl/aktualnosci/post/co-to-jest-swiadczenie-wspierajace-od-kiedy-bedzie-obowiazywac

Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce Państwa zamieszkania (albo w ośrodku pomocy społecznej lub w innej jednostce organizacyjnej gminy, jeżeli to właśnie im przekazana została realizacja świadczeń rodzinnych w danej gminie

Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego

Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego wynosi miesięcznie:

• 90,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
• 110,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje:

• matce lub ojcu dziecka;
• opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka) albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także
• osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony)na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
  • do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności,
  • powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wniosek o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego składa się w urzędzie gminy lub miasta (albo w ośrodku pomocy społecznej lub w innej jednostce organizacyjnej gminy).

Zasiłek rodzinny

Kwota:

•  95 zł miesięcznie na dziecko w wieku od urodzenia do ukończenia 5 lat
• 124 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 lat do ukończenia 18 lat
• 135 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 18 lat do ukończenia 24 lat

Zasiłek rodzinny przysługuje:

• rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka
• opiekunowi faktycznemu dziecka
• osobie uczącej się (gdy jej rodzice nie żyją lub nie utrzymują jej). 

Dodatkowo przy zasiłku rodzinnym obowiązują ograniczenia wiekowe dziecka. Świadczenie przysługuje do momentu ukończenia przez dziecko 18. roku życia (lub 21. jeśli kontynuuje naukę).

Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami mogą je otrzymywać do ukończenia przez podopiecznych 24 lat. Osobom pełnoletnim, które nie są na utrzymaniu rodziców, również przysługuje ono do 24. roku życia.

Wniosek o zasiłek rodzinny składa się w urzędzie gminy lub miasta (albo w ośrodku pomocy społecznej lub w innej jednostce organizacyjnej gminy).

„Za życiem”– jednorazowe świadczenie w wysokości 4000 zł

Świadczenie „Za życiem” przysługuje z tytułu urodzenia się żywego dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.

Ubiegając się o jednorazowe świadczenie „Za Życiem” należy dołączyć do wniosku:

• zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wystawione przez lekarza, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarza, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód w przychodni, z którą NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej;
• zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza lub przez położną potwierdzające pozostawanie kobiety pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu.

Wniosek należy złożyć w urzędzie miasta/gminy lub ośrodku pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Wniosek należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.

• Rodzic z niepełnosprawnością może skorzystać z dofinansowania w ramach programu „Aktywny Samorząd , max kwota 330 zł miesięcznie – tytułem kosztów opieki nad jedną (każdą) osobą zależną.

Dofinansowanie obejmuje ponoszone przez rodziców/opiekunów koszty opieki nad dzieckiem przebywającym w żłobku lub przedszkolu albo pod inną tego typu opieką (dziennego opiekuna, niani lub w ramach klubu dziecięcego, punktu przedszkolnego, zespołu wychowania przedszkolnego, oddziału przedszkolnego w szkole). Ma za zadanie pomóc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki dla osoby zależnej.

Opiekun/rodzin uprawniony do złożenia wniosku o dofinansowanie:

• posiada znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności,
• jest aktywny zawodowo,
• pełni rolę opiekuna prawnego dziecka.

Wnioski o dofinansowanie można składać w formie elektronicznej w systemie SOW (https://sow.pfron.org.pl/) lub MOPS/PCPR w miejscu zamieszkania.

Zasiłek opiekuńczy

Wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. Wypłaca się go za każdy dzień, w którym sprawuje się opiekę, również za dni ustawowo wolne od pracy.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom ubezpieczonym objętym ubezpieczeniem chorobowym, zwolnionym od świadczenia pracy w celu sprawowania opieki nad innym chorym członkiem rodziny.

Opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym:

Możliwe jest udanie się na zasiłek opiekuńczy na dziecko z niepełnosprawnością, które nie ukończyło 18 lat, tj. na dziecko legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności, nad którym konieczne jest stałe lub długotrwałe sprawowanie opieki lub pomoc innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji lub jeśli wystąpiła jedna z następujących sytuacji:

• poród lub choroba małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia im opiekę;
• przebywanie w szpitalu albo innej placówce leczniczej małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem.

O szczegółach można przeczytać na stronie Poradnik Pracownika.

W przypadku urodzenia pełnosprawnego dziecka, rodzicowi z niepełnosprawnością przysługują wszystkie zwykłe świadczenia dla dzieci, np. becikowe – jednorazowe, (zależne od dochodu) 500 plus, kosiniakowe, zasiłek macierzyński, dofinansowanie do żłobka, bon na wakacje, dofinansowanie do niani etc.