Przejdź do głównej zawartości
Grafika przedstawia mężczyznę na wózku i kobietę, którzy przytulają się.
Czas czytania: 4 min

Intymność osób z niepełnosprawnościami a rola asystentów osobistych

Dominika Gołąb

Psycholożka w Centrum Aktywnej Rehabilitacji Fundacji Avalon oraz seksuolożka w Kompleksowym Centrum Poradniczym

Intymność a seksualność

Intymność i seksualność to dwa pojęcia, które często są mylone. Intymność dotyczy osobistej bliskości i więzi, które tworzymy z innymi ludźmi. Może być wyrażana na wiele sposobów, takich jak rozmowy, dotyk czy wspólne spędzanie czasu. Istnieje wiele rodzajów intymności. Niektórzy czują się bliżej partnerów romantycznych, inni zaś wiążą intymność bardziej z przyjaciółmi lub rodziną. Intymność ma istotne znaczenie, ponieważ umożliwia nam nawiązywanie głębszych relacji z innymi oraz daje poczucie akceptacji, miłości i zrozumienia.

Seksualność z kolei to obszar dotyczący tego, jak działa nasze ciało, co czujemy i jak myślimy o miłości i płci. To również kwestie związane z tym, jak kultura wpływa na nasze pojęcie płci i związanych z nią spraw. Seksualność może się zmieniać w ciągu życia, tak samo zresztą jak nasze preferencje i to, co lubimy. Wpływa na nasze samopoczucie, samoocenę oraz relacje z innymi ludźmi.

Intymność stanowi istotny element udanego życia seksualnego, podobnie seksualność może wzmacniać poczucie bliskości i więzi.

Seksualność osób z niepełnosprawnościami

Seksualność osób z niepełnosprawnościami to zagadnienie często pomijane lub stereotypowo traktowane. W społeczeństwie nierzadko panuje mylne przekonanie, że osoby z niepełnosprawnościami nie odczuwają potrzeb seksualnych. To przekonanie prowadzi do dyskryminacji osób doświadczających niepełnosprawności i utrudnia im wyrażanie seksualności. Warto zrozumieć, że wszyscy – w tym oczywiście osoby z niepełnosprawnościami – mają identyczne pragnienia i potrzeby. Jednak często stawia się przed osobami z niepełnosprawnościami przeszkody, które utrudniają im pełne wyrażanie swojej seksualności. W tym kontekście, rola asystentów osobistych w życiu osób z niepełnosprawnościami oraz ich intymności jest istotna. Asystenci mogą odegrać kluczową rolę w eliminowaniu tych przeszkód i tworzeniu odpowiednich warunków, w których osoby z niepełnosprawnościami mogą swobodnie wyrażać i doświadczać swojej seksualności.

Przeszkody, o których mowa obejmują:

  • fizyczne ograniczenia utrudniające aktywność seksualną oraz odczuwanie bodźców;
  • brak dostępu do informacji i edukacji seksualnej;
  • ograniczenia psychologiczne, takie jak lęk, wstyd czy niepewność;
  • brak wsparcia ze strony bliskich;
  • trudność w dostępie do usług medycznych;
  • bariery architektoniczne.

Seksualność osób z niepełnosprawnościami jest ważną częścią ich życia. Mimo wielu przeszkód, większość może osiągnąć pełną satysfakcję z seksualności. Wymaga to jednak zrozumienia i wsparcia oraz dostępu do informacji i edukacji seksualnej. Osoby z niepełnosprawnościami powinny mieć możliwość uczenia się o swoim ciele, o tym, jak dbać o swoje zdrowie seksualne i jak chronić się przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Rola asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością

Rolą asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością jest przede wszystkim wspieranie w wykonywaniu czynności dnia codziennego, takich jak:

  • pomoc w codziennych czynnościach higienicznych,
  • pomoc w poruszaniu się,
  • pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
  • towarzystwo podczas wizyt u lekarza lub fizjoterapeuty,
  • pomoc w nawiązywaniu relacji społecznych.

Chociaż asystent osobisty nie jest zobowiązany do zapewniania bliskości lub wsparcia emocjonalnego, może stać się ważnym towarzyszem w życiu osoby z niepełnosprawnością.

Bycie asystentem osobistym oznacza nie tylko kontakt fizyczny (który dla wielu ludzi jest już osobisty), ale także bycie obserwatorem wielu prywatnych momentów w życiu osoby, którą się opiekuje, oraz możliwość oferowania wsparcia emocjonalnego, rozmowy o uczuciach i doświadczeniach. Jednak ta współpraca musi mieć wyznaczone granice prywatności i szacunku. Mimo, że dotyk jest czasami nieunikniony w tej relacji, żadna ze stron nie powinna być zmuszana do kontaktu, który wywołuje w niej dyskomfort.

Rola asystenta osobistego w życiu osoby z niepełnosprawnością jest bezcenna. Ta praca przynosi korzyści nie tylko osobom z niepełnosprawnościami, ale również samym asystentom. Podopieczni czerpią wsparcie zarówno w zaspokajaniu potrzeb fizycznych, jak i emocjonalnych, a także w realizacji swoich celów i marzeń. Warto mieć na uwadze, że każdy asystent osobisty może być inny. Dla niektórych, pomoc osobie z niepełnosprawnością to po prostu praca zarobkowa, podczas gdy inni odczuwają satysfakcję z niesienia pomocy oraz wpływania na pozytywną zmianę w świecie. Oba podejścia są jak najbardziej w porządku.

Wsparcie asystenta drogą do pełniejszego życia

Intymność i seksualność są bardzo ważnymi aspektami w życiu osób z niepełnosprawnościami. Wspierając ich pragnienia i potrzeby w tych obszarach, możemy pomóc im cieszyć się pełniejszym życiem. Asystenci osobiści odgrywają kluczową rolę w codziennym wsparciu, z szacunkiem do granic, potrzeb i prywatności tych, którym pomagają. Pamiętajmy, że każda osoba z niepełnosprawnością ma indywidualne potrzeby. Dlatego ważne jest, aby asystent osobisty dostosowywał swoje wsparcie do potrzeb danej osoby.

Chcesz wiedzieć więcej?

Skorzystaj z darmowej porady w ramach Kompleksowego Centrum Poradniczego Fundacji Avalon

Udzielamy wsparcia poradniczo-informacyjnego, prawniczego, psychologicznego oraz seksuologicznego. Na stronie Centrum znajdziesz szczegóły odnośnie dyżurów poszczególnych specjalistów.

Zapraszamy!

Bibliografia:

Friedman, Carli. (2018). Intimate Relationships of People With Disabilities. Inclusion. 7.

Romer, L. T., & Walker, P. (2013). Offering Person-Centered Supports on a Daily Basis: An Initial Appreciative Inquiry into the Relationship between Personal Assistants and Those Seeking Support. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 38(3), 186–195.

Matsuda SJ, Clark MJ, Schopp LH, Hagglund KJ, Mokelke EK. Barriers and Satisfaction Associated with Personal Assistance Services: Results of Consumer and Personal Assistant Focus Groups. OTJR: Occupational Therapy Journal of Research. 2005;25(2):66-74.

Powiązane artykuły